Tình hình dịch bệnh COVID-19 trên thế giới rất phức tạp, đang xấu đi rất nhanh so với dự tính của nhiều chuyên gia trong nước và thế giới, đặc biệt tại châu Âu và Mỹ, do đó chúng ta phải tăng cường tốc độ ứng phó.

Sáng 18/3/2020, Ban Chỉ đạo quốc gia phòng chống dịch viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus Corona (SARS-Cov-2) gây ra đã họp triển khai phương án phòng chống dịch. Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, Trưởng ban chỉ đạo chủ trì cuộc họp.

Các thành viên Ban Chỉ đạo đã thảo luận giải pháp kiểm soát chặt chẽ người nhập cảnh để ngăn chặn dịch từ ngoài lan vào trong nước; triển khai công tác tiếp nhận người nhập cảnh vào Việt Nam và tổ chức cách ly; chế độ tài chính phục vụ chống dịch; bảo đảm cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế phục vụ tổ chức điều trị; phân loại các nhóm người có nguy cơ mắc bệnh cao (người già, người có bệnh nền, người dễ bị lây nhiễm, người khuyết tật, yếu thế…) để theo dõi y tế tại cơ sở; tăng cường tập huấn cho đội ngũ y bác sĩ, nhất là những bài học kinh nghiệm trong điều trị các dịch bệnh SARS, cúm H1N1 trước đây; phương án bảo đảm điều trị cho bệnh nhân mắc những loại bệnh khác, bệnh mãn tính…

Nhiều ý kiến cũng thống nhất nhận định, thực tiễn chống dịch thời gian qua đã khẳng định tất cả nguyên tắc, chủ trương, chỉ đạo chống dịch của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và Ban Chỉ đạo thời gian qua là đúng đắn. Tuy nhiên, tình hình dịch bệnh trên thế giới rất phức tạp, đang xấu đi rất nhanh so với dự tính của nhiều chuyên gia trong nước và thế giới, đặc biệt tại châu Âu và Mỹ, do đó chúng ta phải tăng cường tốc độ ứng phó.

Theo đó, thời gian tới chúng ta cần tiếp tục kiên trì thực hiện các nguyên tắc: Chủ động ngăn ngừa; phát hiện sớm; cách ly kịp thời; khoanh vùng gọn; dập dịch triệt để; điều trị khỏi bệnh.

Đồng thời, cần hợp tác chặt chẽ với các nước, triển khai đồng bộ các biện pháp để ngăn chặn nguồn dịch lây lan từ bên ngoài vào trong nước trên tinh thần vừa mềm dẻo, vừa cương quyết. Tiếp tục sử dụng đồng bộ các biện pháp phát hiện nhanh nhất nguồn bệnh, để cách ly, điều trị; kêu gọi người dân cùng chung sức đồng lòng ngăn chặn dịch bệnh. 

Tại cuộc họp, đại diện Bộ Giao thông vận tải khuyến cáo, người Việt Nam ở nước ngoài nên cân nhắc kỹ lưỡng việc trở về nước. Do tình hình di chuyển bằng đường hàng không giữa các nước hiện nay rất khó khăn. Nhiều nước siết chặt việc xuất nhập cảnh; có thể đưa ra quyết định đơn phương về việc dừng, thay đổi chuyến bay.

Liên quan đến vấn đề này, các chuyên gia y tế nêu rõ, việc di chuyển đến sân bay và trên máy bay, khả năng lây nhiễm dịch bệnh rất cao nên người dân cần thận trọng khi di chuyển. Do đó, Bộ Y tế và Bộ Giao thông vận tải thống nhất, ngành hàng không Việt Nam phải đảm bảo an toàn theo hướng dẫn, khuyến cáo của Bộ Y tế. Do đó, các thành viên Ban Chỉ đạo thống nhất cho rằng người Việt Nam ở nước ngoài nên thực hiện nghiêm các khuyến cáo, hướng dẫn y tế của chính quyền nước sở tại. Trường hợp thực sự phải về nước, thì dù còn nhiều khó khăn nhưng chúng ta luôn nỗ lực hết sức để thực hiện các biện pháp cần thiết, lo cho bà con một cách tốt nhất có thể.

Sẵn sàng tiếp nhận, cách ly hàng vạn người

Về chuẩn bị cơ sở cách ly tập trung, Thiếu tướng Nguyễn Xuân Kiên, Cục trưởng Cục Quân y (Bộ Quốc phòng) cho biết, theo kế hoạch mới nhất quân đội đã chuẩn bị 140 khu cách ly với 44.718 chỗ. Tổng số người cách ly từ đầu dịch đến giờ mới đạt hơn 21.000 chỗ. Trong số này, khoảng 14.000 người đã hoàn thành cách ly. Tính đến 6 giờ sáng nay (18/3/2020), quân đội hiện đang cách 6.986 người.

Như vậy, các khu cách ly của quân đội hiện đã sẵn sàng cơ sở vật chất để tiếp nhận gần 38.000 người vào cách ly. Đồng thời, quân đội cũng đã xây dựng kế hoạch dự phòng, có thể huy động thêm 10.000-20.000 chỗ để sẵn sàng tiếp nhận tổ chức cách ly tập trung theo quy định.

Bên cạnh đó, các thành viên Ban Chỉ đạo cũng thảo luận việc chuẩn bị cơ sở lưu trú, quy trình thực hiện tổ chức cách ly tại khách sạn có thu phí đối với các chuyên gia, người lao động nước ngoài vào Việt Nam làm việc tại các doanh nghiệp, dự án quan trọng,…

Đồng thời, Ban Chỉ đạo giao các Bộ: Y tế, Giao thông vận tải, Công an, Quốc phòng,… xây dựng quy định hiệp đồng tổ chức hiệu quả việc tiếp nhận hành khách nhập cảnh tại các cảng hàng không về cách ly y tế theo quy định.

Tại Việt Nam, tính đến 21 giờ ngày 17/3/2020, đã ghi nhận 66 trường hợp mắc COVID-19, trong đó 16 người đã được điều trị khỏi và xuất viện. Đến nay, chúng ta đã thực hiện tổng số 9.696 mẫu xét nghiệm.

Báo cáo của Ban Chỉ đạo cũng cho biết, tổng số người tiếp xúc gần và nhập cảnh từ vùng dịch đang được theo dõi sức khỏe là 31.659 người; trong đó 2.543 người cách ly tập trung tại bệnh viện, 6.299 người cách ly tập trung tại cơ sở khác và 22.817 người đang được cách ly tại nhà, nơi cư trú.

Hiện có 50 bệnh nhân mắc COVID-19 (32 người Việt Nam, 18 người nước ngoài) đang được điều trị tại 10 bệnh viện trong cả nước. Theo báo cáo tình hình sức khoẻ bệnh nhân của các bệnh viện, hiện có 2 bệnh nhân diễn biến nặng.

Xét nghiệm và cách ly là biện pháp tốt nhất lúc này

Thông tin mới nhất về tình hình dịch bệnh từ Bộ Y tế cho thấy, hiện dịch đã lan ra 166 quốc gia/vùng lãnh thổ, với 198.178 người mắc COVID-19, trong đó 7965 người tử vong.

Số ca bệnh tiếp tục tăng mạnh tại các nước châu Âu và Mỹ. Đặc biệt tại một số quốc gia như: Italy số người mắc bệnh đã tăng lên 31.506, với 2.503 người tử vong; Tây Ban Nha ghi nhận 11.826 trường hợp mắc, 533 người tử vong; Đức 9.367 người mắc, 26 người tử vong; Pháp 7.730 người mắc, 175 người tử vong; Hoa Kỳ 6.439 người mắc, 109 người tử vong; Thuỵ Sỹ 2.742 người mắc, 27 người tử vong; Anh 1.950 người mắc, 71 người tử vong;….

Diễn biến dịch bệnh tại  các nước: Na Uy, Thuỵ Điển, Hà Lan, Bỉ, Áo, Đan Mạch cũng rất phức tạp.

Tại Đông Nam Á, Malaysia đã ghi nhận 673 trường hợp mắc COVID-19, 7 người tử vong; Singapore có 266 người mắc bệnh…

Ngày 16/3, Tổng Giám đốc WHO đã đưa ra khuyến nghị mới nhất, trong đó khẳng định xét nghiệm các trường hợp nghi nhiễm, sau đó tổ chức cách ly là biện pháp tốt nhất kiềm chế sự lan rộng của dịch COVID-19 trong thời điểm này./.

Khoa truyền nhiễm – kiểm soát bệnh tật tại TTYT huyện Na Hang đang tích cực tiến hành phun thuốc khử khuẩn toàn trung tâm, bảo đảm công tác vệ sinh môi trường, hạn chế tối đa sự lây lan của dịch bệnh viêm phổi cấp do chủng mới của virus Corona (n-coV) gây ra, đang có diễn biến ngày càng phức tạp.

Trong thời gian 01 ngày, các học viên được nghe báo cáo viên của Liên đoàn lao động tỉnh truyền đạt nội dung, quan điểm đường lối của Đảng về vai trò của công tác công đoàn trong giai đoạn hiện nay; những nội dung cơ bản về Điều lệ và Hướng dẫn thi hành Điều lệ Công đoàn Việt Nam; nội dung cơ bản về công tác kiểm tra của công đoàn; các quy định về hoạt động của ban thanh tra nhân dân cơ quan  và các nội dung về công tác tài chính, kế toán công đoàn cơ sở….

Qua lớp tập huấn đã trang bị cho đội ngũ cán bộ cán bộ công đoàn cơ sở những kiến thức bổ ích, giúp cán bộ công đoàn nắm vững nguyên tắc cơ bản trong hoạt động công đoàn, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của công đoàn, đồng thời để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ của phong trào CNVCLĐ và hoạt động công đoàn.

Minh Tiến

Khoảng 3 ngày, trước khi đến Bệnh viện đa khoa tỉnh Tuyên Quang, bệnh nhân Phạm Thị Lai, trú tại Minh Hương, Hàm Yên bắt đầu xuất hiện đau tức ngực, gia đình đã đưa bệnh nhân đến Bệnh viện đa khoa huyện Hàm Yên để điều trị, sau đó chuyển đến 1 bệnh viện tư trên địa bàn thành phố Tuyên Quang để điều trị nhưng không đỡ.

Vào lúc 01h00’, ngày 28/10, Bệnh nhân được chuyển tuyến đến Bệnh viện đa khoa tỉnh Tuyên Quang, kíp trực cấp cứu đã thực hiện cấp cứu ngừng tuần hoàn, bóp bóng, ép tim, đặt ống nội khí quản, thở máy, dùng thuốc vận mạch, trợ tim…

Ngày 29/10, bệnh nhân đã ổn định huyết động, có chỉ định chụp mạch, can thiệp tim mạch thành công. Hiện tại, sau khi được cấp cứu, hồi sức tích cực và được can thiệp tim mạch kịp thời, bệnh nhân đã qua cơn nguy kịch, tỉnh táo, tiếp xúc tốt, các chỉ số sinh tồn dần ổn định, tiếp tục được theo điều trị và theo dõi tại khoa Hồi sức tích cực – Chống độc của Bệnh viện. 

Bác sỹ CKII Đào Ngọc Việt – Trưởng khoa Cấp cứu, Bệnh viện đa khoa tỉnh Tuyên Quang khuyến cáo: Những người có tiền sử về tim mạch, đặc biệt là người có bệnh lý nền là đái tháo đường thì triệu chứng về nhồi máu cơ tim thường kín đáo vì vậy người bệnh cần đến các bệnh viện có đầy đủ trang thiết bị y tế hiện đại, đội ngũ bác sỹ chuyên sâu về tim mạch (như Bệnh viện đa khoa tỉnh Tuyên Quang) để được thăm khám tư vấn và xử lý kịp thời tránh những biến chứng đáng tiếc có thể xảy ra.

Thanh Yến

 PHÒNG TIÊM VACXIN DỊCH VỤ – TTYT HUYỆN NA HANG

Tiêm vacxin là 1 trong những giải pháp phòng bệnh hiệu quả nhất, giúp giảm tỷ lệ mắc bệnh và là 1 “tấm khiên vàng” bảo vệ sức khỏe của những người tiêm phòng đầy đủ.

Với mục tiêu “Tiêm chủng cho một tương lai khỏe mạnh” – TTYT huyện Na Hang đã lựa chọn những vacxin nhập khẩu từ nước ngoài của các hãng sản xuất uy tín, nổi tiếng Thế giới. Toàn bộ vacxin được bảo quản nghiêm ngặt theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).

Từ tháng 4/2021 ngoài một số loại Vacxin dịch vụ đã triển khai như: Vacxin Dại, Cúm, Huyết thanh kháng độc tố uốn ván. PHÒNG TIÊM VACXIN DỊCH VỤ – TTYT HUYỆN NA HANG sẽ triển khai thêm một số Vacxin dịch vụ mới như: Rota, Sởi-Quai bị-Rubella, Viêm gan B…

Đồng thời, với đội ngũ Y bác sĩ có chuyên môn cao và giàu kinh nghiệm về tiêm chủng…PHÒNG TIÊM VACXIN DỊCH VỤ – TTYT HUYỆN NA HANG hứa hẹn sẽ mang đến cho quý khách hàng sự hài lòng và tin cậy.

——————————————————

PHÒNG TIÊM VACXIN DỊCH VỤ – TTYT HUYỆN NA HANG

Đ/c: Tầng 2 nhà A (nhà khám bệnh) TTYT huyện Na Hang, tổ dân phố 09, thị trấn Na Hang, huyện Na Hang, tỉnh Tuyên Quang.

Hotline: 0974869117 (gọi trực tiếp để được hỗ trợ, tư vấn cụ thể)

Dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, lan rộng, nhiều y bác sĩ tại Việt Nam cùng truyền tải đi thông điệp “Chúng tôi đi làm vì bạn. Xin bạn ở nhà vì chúng tôi”.

Sự kiện: Dịch Covid-19

CẬP NHẬT TÌNH HÌNH DỊCH COVID-19

(Số liệu cập nhật lúc 10:52 24/03/2020) – Nguồn: Bộ Y tế & Worldometers

Việt NamThế giớiÝMỹIran

123 Ca nhiễm bệnh

0 Ca tử vong

17 Ca khỏi bệnh

STTTỉnhCa nhiễmCa tử vongCa khỏi bệnh

1Hà Nội3900

2Hồ Chí Minh3003

3Bình Thuận900

4Quảng Ninh600

5Đà Nẵng500

6Bắc Ninh100

7Hải Dương100

8Ninh Thuận200

9Quảng Nam300

10Lào Cai200

11Thừa Thiên Huế200

12Ninh Bình101

13Khánh Hòa101

14Thanh Hóa101

15Vĩnh Phúc11011

16Đồng Tháp400

17Trà Vinh200

18Tây Ninh200

19Bến Tre100

Bộ Y tế cho biết, đội ngũ cán bộ y bác sỹ, thầy thuốc ngành y tế tại 3 miền đất nước đã hưởng ứng phát động phong trào thi đua và lan tỏa các thông điệp đến cộng đồng như “Chung sức, vững tâm vượt qua đại dịch”; hưởng ứng thông điệp “Stay home” với nội dung “Chúng tôi đi làm vì bạn. Xin bạn hãy ở nhà vì chúng tôi” nhằm tránh sự lây lan dịch bệnh Covid-19 ra ngoài cộng đồng, bằng cách hạn chế đến nơi đông người và tăng cường ý thức bảo vệ sức khoẻ bản thân và người thân.

Bệnh viện Đại học Y dược thành phố Hồ Chí Minh đưa ra thông điệp “Chung sức, vững tâm vượt qua đại dịch”. 

Bệnh viện Phụ sản thành phố Cần Thơ, Bệnh viện đa khoa thành phố Cần Thơ, Bệnh viện Trường Đại học Y Dược Huế, Bệnh viện Nhi đồng thành phố Thành phố Hồ Chí Minh… đưa thông điệp “Chúng tôi đi làm vì bạn. Xin bạn ở nhà vì chúng ta”.

Bệnh viện dã chiến số 2, Sở Y tế Quảng Ninh với thông điệp “Đồng bào ở nhà để bảo vệ chúng ta. Chúng tôi ở đây để bảo vệ đồng bào”.

Theo Bộ Y tế, các đơn vị trong toàn ngành y tế đã và đang vượt qua khó khăn để tận tâm, tận lực và nhiệt huyết trong khám chữa và điều trị người bệnh, mỗi cán bộ y tế xác định là chiến sỹ ở tuyến đầu chống dịch, đồng thời là truyền thông viên phòng, chống dịch bệnh Covid-19.

Dưới đây là những thông điệp của “chiến sĩ blouse” nơi đầu chiến tuyến chống Covid-19: 

Bệnh viện Đại học Y Dược thành phố Hồ Chí Minh đưa ra thông điệp “Chung sức, vững tâm vượt qua đại dịch”.

BV Phụ sản Cần Thơ đưa thông điệp “Chúng tôi đi làm vì bạn. Xin bạn ở nhà vì chúng ta”.

Bệnh viện đa khoa tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu

BV Đa khoa TP. Cần Thơ.

Bệnh viện Nhi đồng Thành phố Hồ Chí Minh.

Bệnh viện trường Đại học Y Dược Huế

Trong khi dịch bệnh COVID-19 bùng phát  ở các nước phương Tây, đặc biệt là châu Âu và Mỹ với số ca mắc và tử vong  vượt qua cả “tâm dịch” Trung Quốc, các chuyên gia y tế cho rằng thời tiết ấm hơn có thể  giúp giảm bớt sự lây lan của dịch bệnh này.

Tiến sĩ Stefan Baral, một chuyên gia dịch tễ của Đại học Johns Hopkins hy vọng số ca mắc bệnh COVID-19 tại Mỹ sẽ giảm khi thời tiết ấm hơn.

Dẫn lời Tiến sĩ John Nicholls, Giáo sư của  Đại học Hồng Kông cho biết, có 3 điều sẽ tác động tới virus SARS-CoV-2 là  ánh sáng mặt trời, nhiệt độ và độ ẩm. “Ánh sáng mặt trời sẽ làm giảm khả năng phát triển của virus xuống một nửa,  mặt trời thực sự rất tốt trong việc tiêu diệt virus”, ông Nicholls nói.

Trang Deutsche Welle cũng trích dẫn lời chuyên gia Thomas Pietschmann, một nhà virus học từ Trung tâm nghiên cứu nhiễm trùng lâm sàng và thí nghiệm của Đức. Vị chuyên gia này khẳng định virus corona “không chịu được nhiệt độ cao, nó có khả năng bị phá hủy ở môi trường nhiệt độ cao”.

Theo cơ quan dự báo thời tiết AccuWeather, mùa xuân tại Mỹ bắt đầu vào ngày 19/3, khi đó thời tiết sẽ ấm hơn. Còn trang  Climate-Data.org dự đoán, nhiệt độ ở thủ đô Rome của Italy  sẽ tăng lên 16-17 độ C vào ngày 20/3. Tại Iran,  mùa xuân thường bắt đầu vào khoảng ngày 20/3.

SARS –CoV-2 có thể gây dịch kể cả ở những nước có khí hậu ấm

Mặc dù các chuyên gia y tế đều thống nhất thời tiết ấm dần là yếu tố ngăn chặn sự bùng phát của virus SARS-CoV-2 gây bệnh COVID-19. Tuy nhiên virus SARS-CoV-2 vẫn có thể gây dịch ở một quốc gia, khu vực. Bởi nó phụ thuộc vào  phản ứng của mỗi quốc gia với dịch bệnh, phụ thuộc vào cơ sở hạ tầng chăm sóc sức khỏe của mỗi nước và cả  việc quốc gia đó ứng phó với dịch thế nào, thái độ của người dân với dịch bệnh ra sao…..

Nếu chỉ dựa vào yếu tố thời tiết mà không tuân thủ các biện pháp phòng ngừa và các giao thức y tế khác sẽ dẫn đến những rủi ro cho về sức khỏe của người dân ở quốc gia đó.

Theo một nghiên cứu tại Đức được công bố trên tạp chí Nhiễm trùng bệnh viện, ngay cả khi thời tiết ấm lên ở  Bắc bán cầu, coronavirus vẫn có thể tồn tại nhiều ngày ở nhiệt độ lên tới 25 độ C.

Nghiên cứu cho thấy, một virus corona  có thể tồn tại trong 5 ngày ở nhiệt độ 21 độ C trên bề mặt gốm hoặc thép. So với hội chứng hô hấp cấp tính nặng (SARS-CoV) có thể tồn tại trên bề mặt nhựa trong hơn 5 ngày ở nhiệt độ 22 –  25 độ C.

Một đám cưới ở Hồng Kông trong mùa dịch COVID-19

Nhiệt độ  có thể vô hiệu hóa virus nhanh hơn nếu ở trên bề mặt, nhưng nó không ảnh hưởng đến việc lan truyền virus từ  người sang người qua giọt bắn, khi người  bệnh ho hoặc hắt hơi, Tiến sĩ Edsel Maurice Salvana, Giám đốc Viện Sinh học Phân tử và Công nghệ Sinh học tại Đại học Philippines  cho biết.

Độ ẩm cao làm giảm khả năng truyền bệnh của virus?

Tiến sĩ Abdul Ghafur, một chuyên gia về bệnh truyền nhiễm có trụ sở tại thành phố Chennai của Ấn Độ, cho biết nếu so tỷ lệ dân số Ấn Độ với khoảng hơn 100 người mắc bệnh  ở nước này thì “không phải là một con số lớn”. Nhiệt độ và độ ẩm ở Ấn Độ có khả năng làm giảm sự lan truyền của dịch bệnh, Tiến sĩ Abdul Ghafur nói.

Tại châu Âu và ở Mỹ, nơi có khí hậu lạnh và khô, là điều kiện lý tưởng  khiến virus sinh sôi và tồn tại lâu ở môi trường bên ngoài. Ở Iran, nơi có nhiệt độ trung bình khoảng 0 đến 10 độ C trong thời gian này của năm, Iran đã ghi nhận khoảng 15.000 trường hợp mắc bệnh và 850 trường hợp tử vong. Tuy nhiên năng lực của hệ thống y tế Iran sẽ khiến nước này không thể ngăn chặn được sự bùng phát của dịch bệnh.

Vệ sinh cá nhân – cách phòng dịch bệnh COVID-19 hiệu quả nhất

Vệ sinh cá nhân-  cách phòng bệnh đúng

Tiến sĩ Michael Chi Wai Chan, một chuyên gia về bệnh truyền nhiễm tại Đại học Hồng Kông, lưu ý hoạt động của virus  có thể chậm hơn ở nhiệt độ cao, nhưng thực tế cho thấy ở các quốc gia có nhiệt độ quanh năm nắng nóng như  Indonesia, Philippines, hoặc  Ấn Độ, vẫn xuất hiện hàng chục  ca bệnh. Đó là do khi xuất hiện ca bệnh, việc  lây truyền bệnh qua giọt bắn trong môi trường tiếp xúc gần vẫn có khả năng xảy ra.

Nên TS Chan cho rằng, điều quan trọng hơn cả là các cá nhân cần giữ gìn vệ sinh cá nhân đúng cách, “điều này thực sự là nguy cơ lớn nhất dẫn đến khả năng lây nhiễm bệnh”.

TS Chan, cũng là người đã nghiên cứu dịch SARS năm 2004 cho rằng, so với Italy – nơi có hơn chục nghìn người nhiễm bệnh, hơn 800 người tử vong thì  Hồng Kông dù ngay gần Trung Quốc đại lục,  đã ngăn chặn sự lây lan của COVID-19  tương đối hiệu quả với hơn 160 ca nhiễm bệnh và 4 người tử vong.

Bên cạnh thời tiết ở Hồng Kông nóng hơn, TS Chan cho rằng, nguyên nhân của việc phòng chống dịch COVID-19 hiệu quả hơn là do  người dân Hồng Kông có ý thức đeo khẩu trang nhiều hơn ở Italy.

TS Chan cho biết tình hình ở Italy  bây giờ là “khá tồi tệ”, tuy nhiên dịch bệnh ở Mỹ mới  rất đáng  lo./.

Dưới đây là vấn đề và khuyến cáo của TCYTTG liên quan đến tình trạng đề kháng kháng sinh:

Đề kháng kháng sinh là gì?

Đề kháng kháng sinh là khả năng của một vi sinh vật (vi trùng, vi-rút và một số ký sinh trùng) ngăn chặn tác dụng của một thuốc chống lại nó (như kháng sinh, thuốc kháng vi-rút và thuốc chống sốt rét). Hậu quả là, các phương pháp điều trị chuẩn trở nên không hiệu quả, vi sinh vật gây bệnh vẫn tồn tại và có thể lan sang người khác.